Planlı ve denetlenebilir bir temizlik ve dezenfeksiyon programı, hastane enfeksiyonlarını önlemede kritik rol oynar. Düzenli temizlik, dezenfeksiyon ve gerekirse sterilizasyon sayesinde bakteri ve virüslerin yayılması azaltılır, hasta, ziyaretçi ve sağlık personeli için güvenli bir ortam sağlanır.
Hijyen ve enfeksiyon kontrolü
Hastaneler; hasta odaları, ameliyathaneler ve yoğun kullanılan alanlar için net protokollere uymalıdır. Düzenli uygulamalar, dezenfektanların doğru temas süresi ve personel eğitimi bu sürecin temel unsurlarıdır.
Bir hastane odası nasıl doğru şekilde temizlenir?
1) Genel temizlik adımları
Etkin sonuç için çok adımlı bir yaklaşım kullanılmalıdır:
- Atıkların toplanması: Tıbbi ve genel atıkların ayrı toplanıp uygun şekilde bertaraf edilmesi.
- Yüzey temizliği: Yatak korkulukları, masalar, anahtarlar ve kapı kollarının temizlenip dezenfekte edilmesi.
- Toz alma ve süpürme: Havalandırma ızgaraları, köşeler ve ulaşılması zor alanların temizlenmesi.
- Zemin temizliği: Onaylı temizlik ve dezenfektan ürünleriyle paspas yapılması; her alan için ayrı mop kullanılması.
- Banyo ve tuvalet temizliği: Lavabo, klozet ve duşların antimikrobiyal ajanlarla dezenfekte edilmesi.
2) Dezenfeksiyon ve sterilizasyon teknikleri
Kullanılacak yöntem, alanın risk seviyesine göre belirlenmeli; ürünlerin Avrupa standartlarına (örn. EN 14476, EN 1276, EN 13697) uygun olması gerekir:
- Kimyasal dezenfeksiyon: EN sertifikalı ürünler doğru temas süresiyle kullanılmalıdır.
- UV-C dezenfeksiyon: Boş odalarda mikropların azaltılmasında yardımcıdır.
- Hidrojen peroksit buharı (HPV): Yüksek riskli alanlarda terminal temizlik için tam oda dezenfeksiyonu.
- Buharlı temizlik: Sert kimyasallar olmadan yüksek sıcaklıkla mikropların yok edilmesi.
- Elektrostatik püskürtme: Karmaşık yüzeylerde eşit dezenfektan dağılımı sağlar.
Hastanelerde “good housekeeping” ne anlama gelir?
- Odaların düzenli tutulması, kontaminasyon riskini azaltır.
- Renk kodlu bezler ve moplar kullanılarak çapraz bulaşmanın önlenmesi.
- Personelin hijyen protokolleri ve el hijyeni konusunda eğitilmesi.
- Havalandırma sistemlerinin bakımı, filtrelerin yenilenmesi ve nem kontrolü ile küf oluşumunun engellenmesi.
Ameliyathaneler nasıl temizlenir?
- Terminal temizlik: Ameliyat sonrası tüm zemin, duvar, yüzey ve ekipmanların kapsamlı temizliği.
- Otoklavlama: Cerrahi aletlerin yüksek basınçlı buharla steril edilmesi.
- Yüksek düzey dezenfektanlar: Örn. perasetik asit ile cihaz ve ekipman dezenfeksiyonu.
- HEPA filtre ve hava akışı: Ameliyat sırasında ve sonrasında havadaki mikropların azaltılması.
Sağlık personeli için kişisel hijyen
- Ellerin sık sık su ve sabunla yıkanması, ardından alkol bazlı dezenfektan kullanımı.
- Her gün temiz iş kıyafeti giymek; yüksek sıcaklıkta yıkanmış olmalı.
- Tırnakların kısa tutulması, takı kullanılmaması.
- Kişisel cihazların ve ortak kullanılan ekipmanların düzenli temizliği.
Daha fazla bilgi
Sonuç
Tutarlı ve denetlenebilir bir temizlik planı – EN uyumlu dezenfektanlar, risk temelli teknolojiler ve iyi housekeeping uygulamaları ile birleştiğinde – hasta ve personel için daha güvenli bir ortam sağlar.
Daha fazla kanıta dayalı öneri için
CDC Enfeksiyon Kontrol Kılavuzlarına göz atabilirsiniz.